Jaar: 1950

Van het prachtige programma (gewijd aan werken van Mozart voor één blaasinstrument met 3 of 4 strijkers) dat het Amsterdams Kamermuziek Gezelschap Dinsdagavond in de volle Bachzaal voor de hoofdstedelijke kunstkring “Voor Allen” uitvoerde, heb ik slechts het tweede deel kunnen horen. Maar dat was meer dan voldoende om te kunnen constateren, dat hier musici van de eerste rang speelden met technisch meesterschap en een verrukkelijke, bijna naïef-prille natuurlijke, en daardoor ontroerende muzikaliteit.

Ongehoord schoon klonk dit ensemble, zowel in het fluitkwartet in D (K.V. 285), als in het volmaakte clarinetkwintet in A (K.V. 581). Hoe intiem van karakter deze muziek ook moge zijn, het is begrijpelijk, dat het publiek in een bijzonder on-intieme geestdrift zijn dankbaarheid tot uitdrukking bracht voor hen, die voor deze uitzonderlijke avond zorgden: Hubert Barwahser (fluit), Haakon Stotijn (die in het hobokwartet meespeelde, dat ik helaas niet hoorde), Bram de Wilde (clarinet), Piet Heuwekemeyer en Piet Lamberts (viool), Koen van der Molen (altviool) en Johan de Nobel (cello).

Daarvóór was ik in de kleine Concertgebouwzaal getuige van een deel van het Debussy-recital door de pianist James Roche, waarover weinig goeds te vertellen valt. Het concert verdient slechts vermelding, omdat het werd voorafgegaan door een in het Engels uitgesproken, volmaakt overbodige inleiding van Nora Wydenbruck, die meedeelde geen musicienne te zijn. Hetgeen duidelijk merkbaar was.

LEX VAN DELDEN

(Van onze muziekredacteur)
Een voorbereidingscommissie is thans bezig plannen uit te werken om van de Voorlopige Raad voor de Kunst een definitieve te maken. Binnen afzienbare tijd zal deze verandering een feit zijn. Voorzitter van de commissie is mr. A. de Roos (wethouder voor de Kunstzaken van Amsterdam), secretaris is mr. Guillaume Landré; leden zijn o.a. dr. G. Bolkestein en jhr. W. J. H. B. Sandberg.

Ter gelegenheid van het éénjarig bestaan van de “Cursus in de Franse taal en cultuur” werden Zaterdagavond in de goed bezette Bachzaal van Amsterdam Franse koorwerken van de 15de eeuw tot heden ten gehore gebracht door het Collegium Musicum Amstelodamense o.l.v Toon Vranken. Het is een prachtige avond geworden, waarin voor wie het nog niet wist duidelijk werd aangetoond tot welk een uitzonderlijke hoogte de koorcultuur in de 15de en 16de eeuw was gestegen: dat daarbij ook Nederlanders als Lassus en Sweelinck vertegenwoordigd waren, maakte het overzicht van dit programma nog ruimer.

En bovendien werd nog iets duidelijk: reeds in de 17de eeuw, met componisten als Lully en Rameau begon een teruggang, een periode, die tot een steeds toenemend verval in de koorzang zou leiden en die in onze dagen een dieptepunt beleeft. Want de werken van Poulenc, die de avond besloten, zijn in vergelijking met die van een Jannequin (die 4 eeuwen geleden stierf) zowel in techniek als in muzikale waarde eigenlijk vrij onbeduidend.

De uitvoering stond op hoog peil en getuigde van inzicht in de essentie van dit prachtige, oude repertoire.

Zowel het koor als de vijf solisten oogstten een welverdiend succes. En de pianist Johan Weegenhuise kreeg een hartelijk applaus voor zijn vertolking van Dukas’ “Variations, interlude et final”.

LEX VAN DELDEN

Een heel merkwaardig recital hoorde ik gisteravond in de Bachzaal, waar de cellist Jacques Ripoche en de zangeres Sylvie Sandra (met veel brio begeleid door Jean Joël Barbier) voor 400 lege zetels en ongeveer tien Amsterdammers optraden: omstandigheden, die zelfs de vermaardste kunstenaars in hun spel ongunstig moeten beïnvloeden. Merkwaardig was dit concert om de zangeres, die slechts te vergelijken is met een mechaniekje, dat weinig menselijks bezit.

Sylvie Sandra neemt, zodra zij begint te zingen, een verstarde houding aan, die voornamelijk wordt gekenmerkt door het opheffen van de linkerhand: een ridicule bezigheid, die misschien in het variété een verrassend effect zal kunnen sorteren, maar in de concertzaal niet thuis hoort. Trouwens, daar hoort deze zangeres ook om andere redenen niet thuis. Zij heeft een slecht klinkende, slecht gebruikte en vaak bijzonder valse sopraan. Dat impresario’s zulke mensen laten optreden, pleit slechts tegen onze op commerciële basis rustende concertpractijk.

Jacques Ripoche speelt uitstekend cello, technisch vrijwel vlekkeloos en na de pauze – in Debussy vooral – hoorde men zelfs een kunstenaar van formaat. Hij moet hier onder gunstiger omstandigheden terugkomen; de zangeres niet.

LEX VAN DELDEN

De Händelvereniging gaf gisteravond in de volle grote Concertgebouwzaal van Amsterdam een uitvoering van Händel’s oratorium “Deborah”, aan welk werk ik vorige week reeds enige aandacht wijdde. Laat mij thans volstaan met op te merken, dat dirigent Jack P. Loorij met ijver en goede smaak de belangrijke koorpartijen moet hebben ingestudeerd: het klinkende resultaat was althans zeer goed, mooi van nuancering en klankverhoudingen.

Jammer, dat de solisten lang niet op die hoogte stonden (behalve dan Laurens Bogtman, die de baspartij met begrip en indrukwekkend geluid vertolkte): sommigen zongen vals of onrhythmisch, anderen zonder veel expressie en vrijwel allen met een bijzonder slechte uitspraak van het Engels. Het Utrechts Stedelijk Orkest kweet zich kranig van zijn orkestrale taak.

Deze opmerkingen gelden slechts het eerste gedeelte van de uitvoering: de rest heb ik niet meer kunnen horen, want in de Kleine Zaal bood Valerie Soudère mij de gelegenheid te constateren, dat zij een pianiste is met een niet geheel vlekkeloze, maar toch zeer grote techniek; en bovendien een kunstenares met persoonlijkheid, die er niet voor schroomt zeer onalledaagse opvattingen er op na te houden.

Schubert speelde zij daardoor wel erg week en sentimenteel, Chopin nòg kwijnender en zonder de heroïek, die zijn muziek soms ademt. Maar de Préludes van Debussy kregen een heel bijzondere en aantrekkelijke gestalte, vooral waar de rhythmiek een overwegende rol speelt. En zo was het ook met de stukken uit Bartók’s “Mikrokosmos”, waarin Valerie Soudère de hartstochtelijke en vehemente bezetenheid legde, die deze muziek voor een aanzienlijk deel bepaalt.

LEX VAN DELDEN