Tag: Boeken

“EEN gezond muziekleven kan niet bestaan zonder het actieve musiceren van talloze kleiene groepen uit de brede lagen van ons volk, op een wijze, die muzikaal waardevol is.” Dat lezen wij in het voorwoord van “Lusthof der Lekenmuziek”, het eerste periodiek sinds 200 jaar, dat niet over muziek schrijven laat, maar zelf muziek geeft, instrumentale en vocale, grotendeels uit de tijd vóór Bach.

Men wil met dit voortreffelijke “maandblad” de jeugd vooral tot musiceren brengen, tot het spelen en zingen van eenvoudige stukken van – we noemen slechts enkele namen – Melchior, Franck, Boismortier, Haydn (een alleraardigst menuet!), Monteverdi, Non Papa, voor zangstemmen of blazers, strijkers en gitaristen.

Het zijn uitnemende boekjes geworden, de redactie, bestaande uit dr. Jop Pollman, Piet Tiggers, dra. Marie Veldhuijzen en Dien Kes, stond daar wel borg voor. Uitgeverij De Toorts in Heemstede zorgde voor een fleurige uitvoering, de prijs per nummer is f 1.25, een jaarabonnement kost f 12.-.

“Harmonia” in Hilversum gaf een nieuwe bundel orgelmuziek van “Oude Meesters” uit, die S. Schuitema zeer goed verzorgde. Organisten, die geen pedaal spelen en zij, die een harmonium bezitten, kunnen deze keurige uitgave voor f 3.25 kopen. Zij treffen er stukken in aan van o.a. Sweelinck, Telemann en Pachelbel.

L. V. D.

Zij, die de componist Debussy bewonderen, behoren ook de schrijver, de criticus Debussy te kennen. En dit is thans mogelijk door de uitgave van zijn door Frank Onnen goed vertaalde artikelen die onder de naam “Debussy als criticus en essayist” in de serie “Beroemde musici” bij J. Filip Kruseman, Den Haag verschenen zijn. (f. 3.90).

Als basis van dit met bijzonder mooie foto’s geïllustreerde boekje diende “Mr. Croche Anti-dilettante”, het bundeltje critieken, die Louis Laloy na de dood van de grote Franse componist verzamelde. Aangevuld met enkele artikelen, waarin vooral Debussy’s opvattingen van de dramatische muziek belangwekkend zijn, geeft het een vrij nauwkeurig beeld van de ironische persoonlijkheid van de “musicien français”, zoals Debussy zich placht te noemen.

Zeer geslaagd zijn ook Onnen’s inleidingen tot de verschillende hoofdstukken, waarvoor o.a. gebruik werd gemaakt van Debussy’s briefwisseling met Jean-Aubry, Pierre Louys, P. J. Toulet, André Messager en de uitgever Jacques Durand. Interessant vooral is het te zien, hoe Debussy’s aesthetische leer zich heeft gewijzigd, hoe hij van vurige Wagner-aanhanger werd tot anti-Wagneriaan, tot de componist van de ongeëvenaarde “Pelléas”.

L. V. D.

Poging tot synthese

Aan de tot nu toe bestaande Mozart-biografieën – waarvan de chronologische catalogus van Köchel en de meesterlijke vijfdelige studie door Wyzewa en Saint-Foix (beide analyses) de kennis van Mozart’s oeuvre vrijwel volledig hebben gemaakt – heeft de bekende in Amerika wonende musicoloog Alfred Einstein een nieuwe toegevoegd: “Mozart, sein Charakter, sein Werk”. (Bermann-Fischer Verlag, Stockholm, 25.90.

Het is een poging het in alle vroegere analytische werken vergaarde materiaal samen te vatten in één levend organisch geheel; een synthese te scheppen met een levendiger en persoonlijker toon dan een dorre catalogus kan geven, zonder nochtans af te glijden naar de meestal populair-anecdotische vorm van de biografische roman.

Wat het meest in deze verbluffend knappe biografie treft, is Einstein’s ongelofelijke kennis van zaken, zijn beheersing van dit uitermate omvangrijke materiaal, zijn gefundeerde oordeel en bovenal zijn bijzondere algemeen-cultuurhistorische eruditie, waardoor het behandelde wordt opgenomen in het zich ontwikkelende beschavingsproces van Mozart’s dagen.

Dat deze grootse poging geheel zou slagen, kon men moeilijk verwachten. Met name het eerste deel – “Der Mensch” – blijft soms wat onoverzichtelijk, “de mens Mozart” verdrinkt hier dikwijls in de overstelpende hoeveelheid feiten en gaat vaak schuil achter de vele personen die zijn leven hebben beïnvloed. Maar het tweede deel – “Das Werk” – is ronduit meesterlijk, oorspronkelijk in zijn samenvattende vorm van de verschillende onderdelen van Mozart’s oeuvre. Vooral de hoofdstukken “Das Klavierkonzert” en “Die Oper” werpen menig nieuw, verhelderend licht op deze zo gecompliceerde materie.

Zij, die enigermate vertrouwd zijn met Mozart’s composities – een voorbehoud dat de schrijver trouwens ook zelf maakt – dienen deze biografie te lezen. Voortdurend zullen zij onder de indruk komen van deze grandioze poging tot synthese, waaruit steeds Einstein’s hartstochtelijke liefde spreekt voor het genie Mozart.

LEX VAN DELDEN