Merkwaardige feiten werpen nieuw licht op tournée
Wil men in ITALIË tegenmaatregelen?
(Van onze muziekredacteur)
Dat het departement van Sociale Zaken een aantal Italiaanse operazangers en -zangeressen het optreden in de steden Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Rotterdam (waarbij ook Hillegersberg) heeft verboden, berichtten wij reeds. Eveneens maakten wij er melding van dat dit besluit is genomen op advies van het departement van O., K. en W., welks adviseurs een dergelijk optreden onverantwoord achtten. Dit gaf men ten departemente vorige week aan onze Haagse redactie te verstaan.
Inmiddels zijn ons enige feiten gebleken die deze kwestie in een merkwaardig daglicht stellen. Hier volgen ze: 1. De werkvergunning van Sociale Zaken draagt de datum 14 October en in deze officiële verklaring worden de vier bovengenoemde grote steden reeds tot verboden gebied verklaard voor deze zangers. Op 6 November vond het eerste optreden plaats. 2. De adviseurs, waarvan ons bericht van vorige Zaterdag sprak, zijn niet anders dan dr. Paul Cronheim, directeur der Nederlandse Opera, zoals het betreffende concertbureau ons uit een correspondentie liet zien. Ten departemente verklaarde men vorige week dat men de Ned. Opera geen monopolie-positie wil bezorgen, maar dat men artistiek gevaarlijke concurrentie zoveel mogelijk wil tegengaan. Het lijkt ons bepaald ongewenst dat in deze zaken advies wordt gevraagd aan de directeur der Ned. Opera. 3. Dat op het ogenblik geen goede Italiaanse krachten naar ons land zouden kunnen komen omdat (zoals werd beweerd) het Italiaanse operaseizoen reeds in volle gang is, wordt wel vreemd als men bedenkt dat dit seizoen op 26 December begint en tot eind April voortduurt, gelijk de heer Rojé, manager der Italianen, ons verklaarde. 4. Ten departemente heeft men verder verklaard dat er reeds belangrijke investeringen waren gedaan om de tournée der Italianen voor te bereiden; daarom zou men hebben toegestaan hen in de provincie te laten optreden. Thans deelt het organiserende concertbureau ons mee slechts provisorische contracten met de verschillende theaters te hebben gesloten. Tijdens een auditie op 25 October in Verviers zou pas worden beslist of men de Italianen zou engageren. De werkvergunning was er toen al! Niettemin kon men toen nog besluiten de tournée niet te laten doorgaan en de contracten met de theaters annuleren. Van investeringen was dus geen sprake. 5. Het betreffende concertbureau heeft een vertegenwoordiger van het departement van O., K. en W. uitgenodigd die auditie in Verviers bij te wonen. Bovendien verzocht men de overheid een expert op operagebied mee te laten gaan naar Verviers. De overheid heeft noch het een noch het ander gedaan, zodat zij zich geen voorstelling kon maken van de artistieke kwaliteiten der Italianen. Wij hebben (in Het Parool van 15 Nov.) reeds betoogd dat het trouwens niet de taak van de overheid is over het artistieke peil te oordelen. 6. In de “Corriere della Sera” (een van de grote Italiaanse kranten) van 14 November maakt een groot opgemaakt bericht melding van deze kwestie. De Italiaanse correspondent van dit blad in ons land heeft van het departement een verklaring gekregen welke (aldus dit blad) geheel verschilt van het standpunt dat O., K. en W. ons vorige week kenbaar maakte. Het Italiaanse blad hoorde ten departemente dat de Nederlandse Opera geprotegeerd dient te worden, om de existentie van de aan deze instelling verbonden krachten te verzekeren. Een sociaal motief dus. Men vraagt zich in Italië thans af of men Nederlandse kunstenaars in de toekomst ook het optreden in de grote steden van Italië moet gaan verbieden, aldus de heer Rojé, die bovendien meedeelt dat de gehele Italiaanse pers over Nederlands “ongastvrije houding” schrijft. 7. Dezer dagen heeft de Nederlandse Bond van Theaterdirecteuren over deze gang van zaken vergaderd. In deze bijeenkomst bleek men zich met de houding van het departement niet te kunnen verenigen. Men heeft dit aan de overheid kenbaar gemaakt, en die schijnt thans te menen dat in de toekomst alle Nederlandse steden vrijgegeven moeten worden voor optreden van buitenlandse krachten. De beslissing was nu echter reeds genomen en men wilde daarop niet terugkomen. Aldus deelde ons een vertegenwoordiger van het betreffende concertbureau mee.