Elke keer, dat men Bruckner’s kunst hoort, verrast zijn muziek door de volledige afwezigheid van alle, de Romantiek kenmerkende eigenaardigheden. En dat, terwijl Bruckner leefde van 1824 tot 1896, dus juist in de periode, die men de romantische pleegt te noemen. Ook de Vierde Symphonie, die het Utrechts Stedelijk Orkest o.l.v. Paul Hupperts gisteravond voor de Amsterdamse Kunstkring in de grote Concertgebouwzaal uitvoerde, maakt daarop geen uitzondering, ondanks het feit, dat Bruckner zelf haar de “Romantische” heeft genoemd.
Geen hartstochtelijke emoties, geen onrustige, gekwelde gemoedstoestanden hoort men er in, geen hoogtepunten van gelukzaligheid en geen laagtepunten van neerslachtige depressies. Niets van deze, de Romantiek typerende elementen zal men er in aantreffen. Veeleer ademt deze Vierde een klassieke geest en de monumentale bouw van deze naar binnen gekeerde muziek wijst vóór alles op een volledige harmonie van inhoud en vorm, die slechts kon worden verwezenlijkt door een universele, religieuze levensbeschouwing. De titel “Romantische” is dan ook misleidend en vindt slechts verklaring in het feit, dat de romantische Oostenrijkse natuur de belangrijkste inspiratieve kracht was voor deze muziek. Evenals de natuur Beethoven tot zijn “Pastorale” inspireerde.
Hupperts heeft er een alleszins lofwaardige vertolking van gegeven, die uitmuntte door een verheven rust en een nobele, vaak bekoorlijke expressie. Na de pauze liet Richard Odnoposof horen, dat hij het vioolconcert van Beethoven technisch meesterlijk beheerst en een schitterend instrument bespeelt, maar niet het kunstenaarschap bezit om deze muziek recht te doen wedervaren. Het was alles nogal eigengereid wat hij deed met tempo en dynamiek.
Helen Kwalwasser
Van de violiste Helen Kwalwasser, die tegelijkertijd in de Kleine Zaal optrad, kreeg ik een even schitterende indruk als vorig jaar. In de korte stukken (Pugnani, Milhaud en Strawinski), die ik slechts kon horen, bewees zij opnieuw een van de opmerkelijkste jonge talenten te zijn. Haar eigenschappen: volmaakte techniek, gloedvolle toonvorming en sterke artistieke persoonlijkheid.
LEX VAN DELDEN