Componist, paedagoog met grote kwaliteiten
(Van onze muziekredacteur)
VOLGEND jaar – dus over enkele weken – zal Sem Dresden geen directeur meer zijn van het Koninklijk Conservatorium in Den Haag; op 10 December neemt hij tijdens een receptie in zijn “school” officieel afscheid.
“Het huldigingscomité heeft mij gevraagd te willen poseren voor de beeldhouwster mej. Gra Rueb”, zegt de heer Dresden. “Dat heb ik gedaan; de buste, die ze heeft gemaakt, geef ik aan het Conservatorium, waar het beeld dan wel een plaatsje zal krijgen.”
Bekijkt men Dresden’s levensgeschiedenis, dan treft zijn ontzaglijk uitgebreide werkzaamheid op alle gebieden van de toonkunst. 20 April 1881 geboren in Amsterdam, studeerde hij onder Hageman, Roeske, Zweers, Landow en Pfitzner, werd in 1919 leraar in compositie aan het Amsterdams Conservatorium, waarvan hij in 1924 directeur werd, van 1937 af directeur van het Haagse Conservatorium – ziedaar enkele feiten uit zijn levensgeschiedenis. Maar er is meer.
Zo stond hij steeds op de bres – samen met Pijper – voor de nieuwe, de “moderne” muziek; was hij o.a. bestuurslid van de International Society for Contemporary Music, was hij oprichter van de vroeger vermaarde Madrigaal Vereniging, verrichtte hij aan de “Oude Groene” en “De Telegraaf” journalistieke arbeid, schreef hij enkele belangrijke boeken.
In de eerste plaats echter moet men de componist in hem zien, de componist van een omvangrijk en belangrijk oeuvre: veel koorwerken, kamermuziek, orkestwerken.
Nieuwe composities
“Plannen voor nieuwe werken? Ja, genoeg. Een concert voor 2 of 3 blaasinstrumenten met orkest, koorwerken, geestelijke en profane; en verder wil ik de instrumentatie voltooien van mijn in de oorlog gecomponeerde operette “Toto”. De inhoud er van?
“Toto” is de naam van een hondje: het werk is n.l. geschreven naar aanleiding van de op Duits bevel uitgevoerde hondeninlevering, maar staat op een algemener plan. De ambtenarij wordt er tegenover de persoonlijke inzichten van de mens gesteld. Ik schreef ook de tekst.
“Verdere toekomstplannen? Mijn paedagogische werk blijft voor een deel doorgaan. Zoals u weet, ben ik directeur van de Stichting “Jeugd en Muziek”, die onder bescherming staat van de minister van O., K. en W.; reeds in vele plaatsen zijn onderafdelingen gevormd. Daar, waar nog geen jeugdconcerten zijn, zorgt de Stichting, dat die er komen. En in de steden, waar men reeds jeugdconcerten had, wordt de muzikale ontwikkeling ter hand genomen in overleg met de op dit terrein werkzame, reeds bestaande organisaties. Zo gaat de Stichting aan componisten opdrachten geven tot het schrijven van “schoolmuziek”. We willen op die manier een geheel nieuw repertoire vormen, dat door de jeugd kan worden gespeeld.”
In Juni 1949 vindt in Nederland voor het eerst een congres plaats van de Fédération Internationale des Jeunesses Musicales – het vierde congres! – ons land is pas vorig jaar toegetreden. De andere leden: België, Frankrijk en Luxemburg. Het a.s. congres zal onder voorzitterschap staan van de heer Dresden. En wie zou daarvoor meer in aanmerking komen dan hij?
Nog in ettelijke andere commissies heeft hij zitting; ingewijden weten, dat men altijd een beroep kon en kan doen op deze bijzonder begaafde “man, die als jongen van 17, 18 jaar elke avond Spinoza las” en “steeds hard heeft gewerkt”, zoals hij het zelf uitdrukt. Maar wat men nog niet weet: naar alle waarschijnlijkheid gaat Dresden zich ook weer aan journalistiek werk wijden. En dat zal voor hen, die zich zijn door een uitzonderlijke eruditie gekenmerkte artikelen herinneren, een verheugende mededeling zijn.
Sem Dresden neemt afscheid. Wij persoonlijk zeggen hem hierbij dank voor alles wat hij in de achter ons liggende jaren voor ons land heeft gedaan als muziekpaedagoog. En wij spreken de hoop uit, dat hij als scheppend kunstenaar de muziekliteratuur mag verrijken met nog ettelijke werken. Werk van dit formaat, van zulk uitzonderlijk hoog niveau is schaars, ons muziekleven heeft het nodig……